Blog
Sokół Historia Polskich Motocykli
Motocykle Sokół Historia
Motocykle Sokół ("Falcon") produkowane były w Warszawie w latach 1929-1939 pod
kierunkiem inżyniera Zygmunta Okołowa. Pierwotnie budowane przez CWS (Centralne
Warsztaty Motoryzacyjne), były następnie produkowane przez PZInz (Państwowy Instytut
Inżynierii), który przejął kontrolę nad CWS.
Nazwa Sokoł została po raz pierwszy użyta dla singla 600 RT, ale najczęściej kojarzona jest z
Sokołem 1000, imponującą maszyną zbudowaną w 1932 roku dla polskiej armii. Maszyna ta
była również znana pod nazwami CWS 1000 i M111.
W 1918 roku Polska odzyskała niepodległość po prawie 150 latach rządów niemiecko-
austriacko-rosyjskich. Kraj był w ruinie po Wielkiej Wojnie, cały przemysł został zniszczony.
Wojna dla Polski nie zakończyła się - następne trzy lata kraj spędził na walce z Rosjanami,
którzy widzieli w Polsce drogę na zachód. Polacy doświadczyli krótkotrwałej, ale chaotycznej
formy demokracji, po której w połowie lat dwudziestych nastąpiła forma socjalizmu
(agraryzm) obejmująca znaczną dystrybucję bogactwa. Kraj nie kwitł, ale rozwijał się.
Pojawiły się pierwsze prywatne fabryki. W przypadku motocykli część komponentów
pochodziła z importu (np. Elektryka w większości pochodziła od firmy Bosch), ale później
wszystkie części były produkowane w Polsce. Projekty były oryginalne, porównywalne z
projektami zachodnich motocyki oraz niezawodne i zarazem znacznie tańsze.
Druga wojna światowa gwałtownie zahamowała szybki rozwój polskiego przemysłu
motocyklowego.
W 1927 roku polska armia podała specyfikacje motocykla przeznaczonego do powszechnego
użytku, który ma zastąpić używane do tej pory Harley-Davidsony. W 1928 roku CWS
przygotował małą serię 200 maszyn o nazwie CWS M55 wyposażonych w boczną. Chociaż
prawie w całości skopiowane z amerykańskich (rama i widelec pochodziły z Harleya, podczas
gdy silnik był kopią Indian) to zawiodły. Dlatego w 1931 roku zdecydowano się na
opracowanie nowej maszyny. Z pomocą państwa PZInz wznowił plany dotyczące M55 i
dokonano głębokich zmian. Motocykl powinien być niezawodny, odporny na złe warunki
gruntowe, brak konserwacji oraz łatwy w użytkowaniu. Wszystko to zaowocowało modelem
CWS M111, maszyną o dużym ciężarze nawet w swojej klasie. Okazał się jednak wyjątkowo
niezawodny. Ale ta jakość miała swoją cenę, a wersja cywilna kosztowała równowartość
około 800 USD w 1939 roku. Była to cena niewiele niższa niż średniej wielkości samochód z
tego samego okresu.
Produkcja rozpoczęła się w 1933 roku i trwała do wybuchu II wojny światowej. Większość
części wyprodukowano w Polsce, tylko 5% pochodziło z importu. Sokół utrzymał poziom
jakości do końca produkcji, dostarczając wszystkie swoje motocykle przetestowane zarówno
na drogach, jak i w terenie. W ten sposób producent osiągnął reputację trwałości. Te
niezwykłe maszyny okazały się znacznie szybsze w terenie niż ich amerykańskie
odpowiedniki.
Model Sokół 200 (M411) został wprowadzony do produkcji tuż przed wojną, ale zbudowano
ich niewiele. Po wojnie, między 1947 a 1950 rokiem, wyprodukowano jedynie lekki model.
Sokol 125 był oparty (podobnie jak wiele innych marek) na niemieckim DKW RT 125.
Sokol 1000 (CWS M111)
Produkowana od 1933 do września 1939 r., kiedy to hitlerowcy zniszczyli lub zajęli
wszystkie fabryki w Polsce, maszyna ta była przeznaczona do celów wojskowych, a także
używana przez pocztę polską. Była również sprzedawana w małych ilościach. W 1936 roku,
po wprowadzeniu modelu Sokol 600 RT, zmieniono nazwę M111 na Sokol 1000.
Jedną z najbardziej znaczących innowacji było elastyczne mocowanie wózka bocznego, które
pozwoliło na łatwiejsze użytkowanie i lepsze osiągi w terenie. ??Start motocykla przy 40 ° C
poniżej zera ułatwiały specjalne zawory, które poprzez wtryskiwacz kierowały paliwo
bezpośrednio do cylindrów. Inną cechą było to, że manetka gazu znajdowała się po lewej
stronie, co pozwalało kierowcy na używanie broni podczas podróży, ponieważ motocykl ten
był używany głównie przez wojsko. Dokładna liczba wyprodukowanych egzemplarzy
motocykla nie jest znana, ale do 1939 roku Wojsko Polskie posiadało prawdopodobnie około
1600 sztuk.
Specyfikacje
Silnik: czterosuwowy, dwucylindrowy V-45 °, zawory boczne, pojemność skokowa 995,4
cm3. (średnica x skok 83 mm x 92 mm). Współczynnik kompresji 5: 1, 18 HP przy 3000
RPM, Maksymalna moc 20/22 HP przy 4000 obrotów.
Gaźnik: Zenith MC 22.
Rama: zamykana podwójna łóżeczko
Amortyzowane przednie zawieszenie, sztywne tylne.
Podstawowa transmisja za pomocą kół zębatych, wtórna do łańcucha
Sprzęgło: mokre sześć tarcz miedziano-azbestowych obsługiwanych pedałem na lewej stopie.
Trzybiegowa skrzynia biegów ze zmianą biegów na zbiorniku
Przybliżona maksymalna prędkość 100 km / h
Waga: 270 kg sam, 375 kg z wózkiem bocznym
Zużycie paliwa: 7-7,5 l / 100 km
Zużycie oleju: 0,3 l / 100 km
Sokol M 111 posłużył za podstawę prototypu Sokola M121, który miał koło boczne
napędzane wałem kardana. Silnik z tego motocykla był również używany w wagonie.
Sokol 600
W 1932 roku z biura konstrukcyjnego PZIn utworzono oddzielny oddział produkcji motocyki.
Na czele z utalentowanym inżynierem i kierowcą sportowym Tadeuszem Rudawskim, który
zastąpił Zygmunta Okołowa w rozwoju motocykli CWS. Jego pierwszym zadaniem było
zbudowanie uniwersalnego motocykla, zarówno do użytku cywilnego jak i wojskowego, w
przystępnej cenie. Masowa produkcja tego modelu CWS 600 RT (R od Rudawskiego i T od
Turismo) rozpoczęła się w 1936 r. Motocykl otrzymał nazwę „Sokół”, zanim przyjęto tę
nazwę dla marki. Rama i zawieszenie były podobne do brytyjskiego Ariela, ale silnik był
oryginalnym projektem Rudawskiego. Był to do tej pory najlepszy motocykl zbudowany
przez PZIn, niezawodny, łatwy w prowadzeniu, a jego cena była akceptowana przez klientów
indywidualnych. Do września 1939 roku wyprodukowano około 4000 sztuk. W 1935 roku
zespół Rudawskiego pracował również nad sportową wersją 500 RS (M311) z zaworami
górnymi, których wykonano jedynie kilka.
Specyfikacje
Silnik: jednocylindrowy, czterosuwowy, boczny, chłodzony powietrzem
Pojemność skokowa: 579 cm3, otwór x skok = 83 mm x 106 mm
Współczynnik kompresji: 4,75 do 1
Maksymalna moc 16 KM przy 3800 RPM
Gaźnik: Amal do modelu 1938, następnie Graetzin H26
Skrzynia biegów: trzybiegowa, z funkcją blokady
Sprzęgło: 5-tarczowe, mokre
Skrzynia biegów: napęd końcowy za pomocą łańcucha
Rama: kołyska z rur stalowych
Widelec: trapezowy z tłumieniem tarcia
Koła: szprychowe, z oponami 3 x 19 ”
Pojemność zbiornika paliwa: 15 litrów
Instalacja elektryczna: 6 V, Magneto i dynamo Miller MC1, później Bosch typ B142B
Rozstaw osi: 1430 mm
Długość: 2160 mm
Szerokość: 780 mm
Prześwit: 145 mm
Wysokość siedziska: 720 mm
Waga: 170 kg
Zużycie paliwa: 4 l / 100 km
Zużycie oleju: 0,1 l / 100 km
Maksymalna prędkość: solo 110 km / h, z wózkiem bocznym 90 km / h